Korona-kryzys ogarnął „na dobre” również Niemcy i dalej pojawia się wiele pytań co do tego, co będzie dalej. Niestety, na to też nie znamy odpowiedzi. Możemy jednak pomóc dając mały wgląd w sprawy dotyczące koronawirusa i pracobiorców.

Koronawirus i postojowe

Postojowe oznacza dla pracowników, że regularny czas pracy ulega skróceniu z powodu znacznej utraty godzin pracy. Agencja Pracy wypłaca dodatek za skrócony czas pracy jako częściową rekompensatę za wynagrodzenie utracone z powodu czasowego zmniejszenia godzin pracy.

Kto może ubiegać się o postojowe?

Wniosek o przyznanie postojowego składa pracodawca. W przypadku braku zamówień na wskutek koronawirusa, firmy mogą ubiegać się o rekompensatę za zredukowany czas pracy.

W tym celu Bundestag uchwalił niedawno ustawę, zgodnie z którą przedsiębiorstwa mogą korzystać z odszkodowań w postaci postojowego z mocą wsteczną do 1 marca, pod warunkiem, że utrata pracy obejmuje co najmniej 10% pracowników.

Czy muszę coś podpisywać, aby otrzymać postojowe?

Jeżeli w firmie nie ma Rady Pracowników, wszyscy pracownicy dotknięci skróconym czasem pracy muszą złożyć oświadczenie o wyrażeniu na to zgody.

Czy postojowe obejmuje również pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin: pół etatu i ćwierć etatu (Minijob)?

Pracodawca może również ubiegać się o świadczenia postojowe dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, jeśli podlegają oni składkom na ubezpieczenie społeczne. Niestety, nie jest to możliwe dla pracowników wykonujących pracę na ćwierć etatu.

Co to oznacza dla Twojej wypłaty?

W przypadku skróconego czasu pracy, jako osoba nieposiadająca dzieci, przysługuje Ci 60% wynagrodzenia netto. Jako osoba wolnego stanu cywilnego posiadająca co najmniej jedno dziecko, wynagrodzenie w czasie postojowego wynosi 67% wynagrodzenia.

Pracownik o wolnym stanie cywilnym zarabia regularnie 3.600 euro brutto miesięcznie. Skrócony czas pracy zmniejsza jego czas pracy o 40 procent. Zamiast zwykłej pensji netto w wysokości około 2.060 euro, otrzymuje on teraz tylko około 1.400 euro pensji netto od pracodawcy plus 400 euro rekompensaty za skrócony czas pracy, co daje w sumie 1.800 euro.

Dalsza wypłata wynagrodzenia w przypadku choroby

Jeśli niezdolność do pracy jest spowodowana chorobą, to zgodnie z ustawą o nieprzerwanym wynagrodzeniu istnieje roszczenie o dalsze wynagrodzenie od pracodawcy przez okres do 6 tygodni, a od 7. tygodnia o zasiłek chorobowy zgodnie z § 44 Kodeksu Socjalnego V (niem. SGB V) od kasy chorych.

• Zasiłek chorobowy jest wypłacany za dni kalendarzowe i wynosi 70% regularnego wynagrodzenia brutto (regularne wynagrodzenie), które jest ograniczone progiem dochodowym dla oszacowania składek w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym (2020: 4.687,50 EUR miesięcznie: 30 dni = 156,25 EUR dziennie), ale nie więcej niż 90% wynagrodzenia netto (§ 47 Kodeksu Socjalnego V, niem. SGB V).
• Podstawą obliczeń w 2020 r. jest zatem maksymalna regularna opłata w wysokości 156,25 EUR dziennie. Daje to maksymalny dzienny zasiłek chorobowy w wysokości 109,38 EUR (70 % z 156,25 EUR). Od tej kwoty odejmuje się połowę składek na ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia i ubezpieczenie pielęgnacyjne, ale nie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
• Pracodawca może być uprawniony do zwrotu kosztów zgodnie z ustawą o wyrównaniu kosztów. Jest to wypłata świadczenia na podstawie zwolnienia z pracy na rzecz pracodawców mniejszych firm na podstawie ustawowej procedury podziału opartej na solidarności (tzw. „podziału U1“).
• Świadczenie chorobowe w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego jest zwolnione z podatku dla pracownika (§ 3 nr 1 ustawy o podatku dochodowym – EStG), ale podlega klauzuli progresji (§ 32b ust. 1 nr 1b ustawy o podatku dochodowym – EStG). Oznacza to, że prowadzi to do wyższej stawki podatku, który jest naliczany od innych dochodów podlegających opodatkowaniu.

Dalsza wypłata wynagrodzenia w przypadku zamknięcia firmy

Co ma zastosowanie w odniesieniu do dalszej wypłaty wynagrodzenia w przypadku czasowego zawieszenia działalności gospodarczej lub jej zamknięcia?

W tym przypadku pracodawca jest zasadniczo nadal zobowiązany do dalszego wypłacania wynagrodzenia, jeśli pracownik jest zdolny do wykonywania pracy i gotowy do pracy, ale nie może pozostać zatrudnionym w swojej dziedzinie (ryzyko operacyjne działalności, § 615 zdanie 3 Kodeksu Cywilnego, niem. BGB).

• Obejmowałoby to na przykład przypadki, w których choroby spowodowane koronawirusem doprowadziłyby do znacznych braków personelu lub niedoboru dostaw i zasobów, w wyniku czego pracodawca musiałby tymczasowo zawiesić działalność. W takich przypadkach pracownicy zachowywaliby zatem prawo do wynagrodzenia, nawet jeśli nie byliby w stanie pracować.
• W przypadku oficjalnego zamknięcia firmy, pracownicy dotknięci postojowym mają prawo do roszczenia rekompensaty za brak pracy.

Co się dzieje, gdy pracownik nie może dotrzeć do swojego miejsca pracy, ponieważ pociąg lub szybka kolej miejska nie kursuje?

Jeżeli pracownik nie może dotrzeć do swojego (nieobciążonego) miejsca pracy ze względu na ogólne warunki transportowe, a tym samym nie może wykonywać swojej pracy, to z reguły nie ma on prawa do wypłaty uzgodnionego wynagrodzenia. Pracownik ponosi bowiem ryzyko dotarcia do firmy jako miejsca pracy (tzw. „ryzyko podróży“).

Odszkodowanie w przypadku osób prowadzących własną działalność gospodarczą

Dla osób prowadzących działalność na własny rachunek miesięczna utrata zarobków obliczana jest według jednej dwunastej uzyskanego dochodu (§ 15 Kodeksu Socjalnego IV – SGB IV). Zgodnie z ogólnymi przepisami dotyczącymi ustalania dochodów w ramach prawa o podatku dochodowym decydujący jest zysk z pracy na własny rachunek.

Ostatnie oszacowanie podatku dochodowego służy jako dowód. Ponadto można ubiegać się o zwrot wydatków na prywatne ubezpieczenie społeczne (§ 58 ustawy o zapobieganiu chorobom zakaźnym – niem. IfSG). Osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek mogą oprócz rekompensaty w ramach utraty zarobków również otrzymać rekompensatę „w odpowiednim zakresie“ za wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (§ 56 ust. 4 ustawa o zapobieganiu chorobom zakaźnym – niem. IfSG). W przypadku zagrożenia egzystencjalnego, dodatkowe wydatki poniesione w okresie utraty zarobków mogą zostać zwrócone w rozsądnym zakresie przez właściwy organ na wniosek. Jeżeli przedsiębiorstwo zostanie zawieszone na czas obowiązywania zakazu prowadzenia działalności lub izolacji, na wniosek złożony właściwemu organowi przedsiębiorca otrzyma, oprócz wyżej wymienionej rekompensaty, zwrot niepokrytych kosztów prowadzenia działalności, które nadal ponosi w tym okresie, o ile te mieszczą się w nie wygórowanym zakresie.